Wycieczka do otwockich lasów, cz. 2. Cmentarz w Anielinie.

Skręcamy w boczną ścieżynę, zapadamy się w piachu. Nagle przed nami stary, zdewastowany cmentarz. Setki nagrobków na skraju lasu.

Żydowski cmentarz w Anielinie, na pograniczu Otwocka i Karczewa, został założony na początku XX wieku. Chowano tu głównie kuracjuszy z okolicznych sanatoriów i szpitali. Zdobione, płaskorzeźbione nagrobki, napisy w kilku różnych językach. Nad głową linia wysokiego napięcia.

W JAKIM JEST STANIE
Jak niejeden cmentarz linii otwockiej, kirkut anieliński nie miał szczęścia, był dewastowany w czasie wojny i w okresie powojennym. Groby plądrowano w poszukiwaniu kosztowności i szczątków, sprzedawanych studentom medycyny. Dziś jest tu około 900 nagrobków, wiele przewróconych i w kawałkach. Dostępny jest ich wykaz z informacjami o pochowanych. Cmentarz wpisano do rejestru zabytków, od 2000 roku właścicielem działki jest warszawska gmina żydowska. W prace przy cmentarzu angażuje się społeczność baptystyczna, otwockie szkoły, młodzież z pobliskiego ośrodka readaptacyjnego i zagranicy. Teren częściowo otoczono głazami, co roku prowadzi się prace porządkowe.

JAK TAM TRAFIĆ
Od strony Otwocka asfaltową ul. Andriollego można dojechać do skrzyżowania z Hrabiego i skręcić w prawo w tę ostatnią. Na tym odcinku ul. Hrabiego to już praktycznie leśna ścieżka - cmentarz znajdziemy po lewej na skraju lasu. Od strony Karczewa - od ul. Mickiewicza skręcamy przy "pomniku" kolejki wąskotorowej w leśną Czerwoną Drogę, i kierując się prosto docieramy do Hrabiego i cmentarza.




ZAMIAST ZAKOŃCZENIA
Na cmentarzu w Anielinie był być może pochowany awanturnik Icek Boruch Farbarowicz, znany też jako Urke Nachalnik -  pochodzący z okolic Łomży niedoszły rabin, potem złodziej, wreszcie pisarz, poeta i kandydat na burmistrza Otwocka. Siedział w więzieniu w Berlinie, żył w Warszawie i Wilnie. Jeszcze jako przestępca zaczął pisać. Sprowadził się z żoną do Otwocka. W 1939 roku, po wyniesieniu z płonącej synagogi zwojów Tory i zakopaniu ich w lesie w Śródborowie, został zatrzymany przez Niemców i rozstrzelany wraz z dwoma towarzyszami.

Źródła:
http://www.sztetl.org.pl/pl/article/otwock/12,cmentarze/1984,cmentarz-zydowski-ul-hrabiego-/ (stan na 28-08-2015)
http://cemetery.jewish.org.pl/list/c_2 (spis nagrobków, stan na 28-08-2015)
www.zydzi-otwoccy.info (stan na 28-08-2015)
http://www.kirkuty.xip.pl/otwock.html (stan na 28-08-2015) 
http://www.sztetl.org.pl/pl/cms/opowiesc/709,zyciorys-gangstera/ (o Urke Nachalniku, stan na 28-08-2015)